ମହାଶୟ!
ଆପଣ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଧର୍ଯ୍ୟ ସହକାରେ ମୋ ଜୀବନର ଦୁଃଖମୟ କାହାଣୀ ଶୁଣୁଛନ୍ତି , ଏହା କେବଳ ମହାଶୟଙ୍କର ମୋ ଉପରେ ଅପରିମିତ ସ୍ନେହର ପରିଚୟ I
ଆପଣ ବାରମ୍ବାର କହିଛନ୍ତି ବିଭିନ୍ନ ଜାଗାରେ ଯେ , ପ୍ରତି ଚରିତ୍ର ଅଭିନୟରେ ମୁଁ ଲୋକଙ୍କ ମନରେ ଦେବଭାବ ଅଙ୍କିତ କରିପାରିଛି I ଦର୍ଶକ ଅଭିନୟ ଦର୍ଶନରେ ଆନନ୍ଦ କରିଛନ୍ତି ଓ ମନ ସଂଯୋଗ ଦେଖେଇଛନ୍ତି ସତ , କିନ୍ତୁ କେମିତି ସେମାନଙ୍କ ସେମାନଙ୍କର ହୃଦୟରେ ଦେବ-ଦେବୀ ଛବି ଅଙ୍କିତ କରିଛି, ତାହା ଆଜିପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବୁଝିପାରିନି I ଯଦି ଅବକାଶ ହୁଏ ତେବେ ବୁଝେଇ ଦେବେ I ଯଦି ଧର୍ଯ୍ୟ ଅଛି ତେବେ ଏବେ ମୋ ନାଟକୀୟ ଜୀବନ କାହାଣୀ ଶୁଣନ୍ତୁ I
ମୁଁ ଯେତେବେଳେ ପ୍ରଥମ ପ୍ରଥମ ଥିଏଟର ଗଲି , ସେତେବେଳେର ସିକନିୟୋଗୀଙ୍କର ଗଙ୍ଗାଘାଟ ଉପରେ ଯୋଉ ଘରଥିଲା , ସେଠି ଥିଏଟର ଅଭ୍ୟାସ ହୁଏ I ସେଇ ଜାଗାଟା କଥା ଯଦିଓ ମୋର ବିଶେଷ ମନେନାହିଁ , ଟିକେ ଟିକେ ମନେ ଅଛି I ଭାରି ରମଣୀୟ ଜାଗାଟା , ଗଙ୍ଗା ଉପରେ ଘର ଓ ବାରଣ୍ଡା, ତଳେ ଗଙ୍ଗା ଘାଟ; ଦି ପାଖରେ ଅନ୍ତିମ ପଥ ଯାତ୍ରୀ ମାନଙ୍କର ବିଶ୍ରାମ ଘର I ମୋ ବାଳିକା ବେଳର ସେଇ ରମଣୀୟ ଛବି ଦୂର ସ୍ମୃତିରେ ଏବେବି ମୋର ମନେଅଛି ଝାପସା ଝାପସା I କୁଳୁକୁଳୁ କରି ଗଙ୍ଗା ବହି ଚାଲିଥାଏ I ମୁଁ ବାରଣ୍ଡାରେ ଦୌଡୁଥାଏ I ମୋ ମନରେ କେତେ ଆନନ୍ଦ , କେତେ ସୁଖ-ସ୍ବପ୍ନ ଭରି ରହିଥାଏ I ଝିଅ ଛୁଆଟେ ବୋଲି ହଉବା , ଶିକ୍ଷା ଦୀକ୍ଷାରେ ବିଶେଷ ଆଗ୍ରହ ଦେଖଉଥିବା ପାଇଁ ହଉ , ସମସ୍ତେ ମୋତେ ବିଶେଷ ସ୍ନେହ ଓ ଯତ୍ନ କରୁଥିଲେ I ଆମେ ବହୁତ ଗରିବ ଥିଲୁ ସେ କଥା ତ ଆଗୁରୁ କହିଛି; ଆମର ଏଇ ଘରଟି ଛଡା ଭଲ ଲୁଗାପଟା ବା ଅନ୍ୟକିଛି ନଥିଲା I ସେଇ ସମୟରେ “ରାଜା” ବୋଲି ଯେ ପ୍ରଧାନ ଅଭିନେତ୍ରୀ ଥିଲେ, ସେ ମୋର ଛୋଟ ହାତକଟା ଦିଟି ଜାମା ତିଆରି କରିଥିଲେ I ସେଇଟା ପାଇ ମୁଁ ଭାରି ଆନନ୍ଦ ପାଇଥିଲି , ତା କହିବା କଷ୍ଟ I ସେଇ ଜାମା ଦିଖଣ୍ଡ ହିଁ ଶୀତରେ ମୋର ସମ୍ବଳ ଥିଲେ I ସମସ୍ତେ କହୁଥିଲେ ଏଇ ଝିଅଟିକୁ ଭଲକରି ଶିକ୍ଷା ଦେଲେ ବୋଧେ ଭଲ କରିବ I ସେତେବେଳେ ସ୍ବର୍ଗୀୟ ଧର୍ମଦାଶ ସୁର ମହାଶୟ ମ୍ୟାନେଜର ଥିଲେ ସ୍ବର୍ଗତଃ ଅବିନାଶ ଚନ୍ଦ୍ର କର ମହାଶୟ ଆସିଷ୍ଟାଣ୍ଟ ମ୍ୟାନେଜର ଥିଲେ I ଆଉ ବୋଧେ ବାବୁ ମହେନ୍ଦ୍ରନାଥ ବାସୁ ଶିକ୍ଷା ଦଉଥିଲେ I ମୋର ଠିକ ମନେ ପଡୁନି I ତେବେ ସେତେବେଳେ ବେଲ ବାବୁ , ମହେନ୍ଦ୍ର ବାବୁ, ଅର୍ଧେନ୍ଦୁ ବାବୁ ଓ ଗୋପାଳ ବାବୁ , ଏଇମାନେ ହିଁ ସବୁ ଶିକ୍ଷା ଦଉଥିଲେ I ସେତେବେଳେ ବାବୁ ରାଧା ମାଧବ କର ବି ଉକ୍ତ ଥିଏଟର ରେ ଅଭିନୟ କରୁଥିଲେ ଏବଂ ବର୍ତ୍ତମାନ ସମୟର ସୁପ୍ରସିଦ୍ଧ ଡାକ୍ତର ଶ୍ରୀଯୁକ୍ତ ରାଧା ଗୋବିନ୍ଦ କର ମହାଶୟ ଉକ୍ତ ନ୍ୟାସନାଲ ଥିଏଟର ଅଵେତନିକ ଅଭିନେତା ଥିଲେ I ସେମାନେ ସମସ୍ତେ ପରାମର୍ଶ କରି ମୋତେ “ବେଣୀ-ସଂଘାର” ବହିରେ ଗୋଟେ ଛୋଟ ପାର୍ଟ ଦେଲେ ,ସେଇଟା ଦ୍ରୌପଦୀର ଗୋଟିଏ ସକ୍ଷୀର ପାର୍ଟ , ବହୁତ ଅଳ୍ପ କଥା I ସେତେବେଳେ ବହି ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେଲେ ନ୍ୟାସନାଲ ଥିଏଟର ଯାଇ ଡ୍ରେସ- ରହରସଲ ଦେବାକୁ ପଡୁଥିଲା I ଉକ୍ତ ବହିର ଡ୍ରେସ-ରିହରସଲ ଦିନ ମୋତେ ଏତେ ଡର ଲାଗିନି – କାହିଁକି ନା ଘରେ ଯୋଉମାନେ ରିହରସଲ ଦେଖୁଥିଲେ , ସେଠିବି ପ୍ରାୟେ ସେଇମାନେ ଓ ଦିଚାରିଜଣ ଅନ୍ୟ ଲୋକ ଥିଲେ I
କିନ୍ତୁ ଯୋଉଦିନ ନିଜ ପାର୍ଟ ନେଇ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ସମ୍ମୁଖରେ ଷ୍ଟେଜଉପରକୁ ଆସିଥିଲି , ସେଦିନର ଦୃଦୟଭାବ ଓ ମନର ବ୍ୟାକୁଳତା କେମିତି କହିବି I ସେଇ ସକଳ ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ ଆଲୋକ ମାଳା , ସହସ୍ର ସହସ୍ର ଲୋକଙ୍କର ଉତ୍ସାହପୂର୍ଣ୍ଣ ଦୃଷ୍ଟି , ଏଇସବୁ ଦେଖି , ଶୁଣି ମୋର ସମସ୍ତ ଶରୀରରେ ଝାଳ ଭରିଗଲା, ଛାତି ଭିତରଟା ଧକ ଧକ କରୁଥାଏ , ଗୋଡ ଦୁଇଟି ଥର ଥର କରି ଥରୁଥାଏ, ଆଉ ଆଖି ଆଗରେ ସକଳ ଆଲୁଅ ସତେ ଯେମିତି ଧୂଆଁରେ ଆଚ୍ଛନ୍ନ ହେଇ ଯାଉଥାଏ ପରି ମନେହେଉଥାଏ I ମୋ ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ମାନେ ମୋତେ ଆଶ୍ୱାସନା ଦେଉଥାନ୍ତି I ଭୟ , ଭାବନା ଓ ମନର ଚଞ୍ଚଳତା ସହିତ କେମିତି ଗୋଟେ କୌଣସି ଏକ ଆଗ୍ରହ ମନ ଭିତରେ ଜାଗି ଉଠିଲା I ତାହା କେମିତି କହିବି ? ଏମିତି ମୁଁ ଅତିଶୟ ବାଳିକା , ପୁଣି ଗରିବ ଘରଝିଅ , ଏଭଳି ଏକ ସମାରୋହକୁ ଯିବା ଭଳି ଉପାୟ ହିଁ ନଥିଲା I ବାଲ୍ୟକାଳେ ବହୁବାର ମାଁ କୁହନ୍ତି ଶୁଣିଛି ଡର ଲାଗିଲେ ହରିଙ୍କୁ ଡାକିବୁ I ସେଇଆ କଲି , କେତେଟା କଥା କହିବା ପାଇଁ ପ୍ରେରିତ ହେଇଥିଲି , ପ୍ରାଣପଣେ ଯତ୍ନ ସହକାରେ ସୁଚାରୁ ରୂପେ , ସେଇ ଭାବ ଭଙ୍ଗି ସହିତ ଅଭିନୟ କରିଚାଲି ଆସିଲି I ଆସିବାବେଳେ ସମସ୍ତ ଦର୍ଶକ ଆନନ୍ଦରେ କରତାଳି ବଜଉଥାନ୍ତି I ଭୟରେ ହଉ ବା ଉତ୍ତେଜନାରେ ହଉ ମୋର ଏବେବି ଦେହ ଥରୁଥାଏ ଭିତରକୁ ଆସିଲାବେଳକୁ ଅଧ୍ୟକ୍ଷମାନେ ବହୁତ ଆଦରକଲେ I କିନ୍ତୁ ସେତେବେଳେ କରତାଳିର ମର୍ମ କଣ ତାହା ଜାଣିନଥିଲି I ପରେ ସମସ୍ତେ ବୁଝେଇଲେ , ଯେ, କାର୍ଯ୍ୟରେ ସଫଳତା ଲାଭ କଲେ ଲୋକେ ଆନନ୍ଦରେ କରତାଳି ବଜାନ୍ତି I ଏହାର କିଛିଦିନ ପରେ ସମସ୍ତଙ୍କ ପରାମର୍ଶରେ ମୋତେ ହରଲାଲ ରାୟଙ୍କର “ହେମଲତା” ନାଟକରେ ହେମଲତା ଭୂମିକାରେ ଅଭିନୟ କରିବାପାଇଁ ଶିକ୍ଷା ଆରମ୍ଭ ହେଲା I ମୋର ପାର୍ଟ ଶିଖିବାରେ ଆଗ୍ରହ ଦେଖି ସମସ୍ତେ କହୁଥିଲେ ଏଇ ଝିଅଟି ହେମଲତାର ପାର୍ଟଭଲ କରି ଅଭିନୟ କରିପାରିବ I ସେଇ ସମୟରେ ଆଉଜଣେ ଅଭିନେତ୍ରୀ ଆସିଲେ ଓ ତାଙ୍କ ସାଙ୍ଗରେ ମଦନମୋହନ ବର୍ମନ ଅପେରା ମାଷ୍ଟର ହେଇ ଥିଏଟରରେ ଯୋଗ ଦିଅନ୍ତି I ଉକ୍ତ ଅଭିନେତ୍ରୀଙ୍କ ନା କାଦମ୍ବିନୀ ଦାସି I ବହୁତ ଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିଶେଷ ସୁଖ୍ୟାତି ସହିତ କାଦମ୍ବିନୀ ଅଭିନୟ କରିଛନ୍ତି I ଏବେ ସେ ଅବସରପ୍ରାପ୍ତ I ଏଇ “ହେମଲତା” ଶିକ୍ଷା ସମୟରେ ମୋର ହୃଦୟ ଉତ୍ସାହ ଓ ଆନନ୍ଦରେ ପ୍ରଫୁଲ୍ଲିତ ହେଇ ଉଠିଥାଏ I ମୁଁ କାମ ସାରିକି ଯେତେବେଳେ ଘରକୁ ଆସେ , ସେଇ ସକଳ କାର୍ଯ୍ୟ ମୋ ଆଖିଆଗରେ ନାଚୁଥାଏ I ସେ ଯେମିତି କୁହନ୍ତି , ସେଇଭଳି ମୋ ମନେଥାଏ I ସେମାନେ ଯେମିତି ଶିଖନ୍ତି , ଯେଭଳି ଭାବଭଙ୍ଗି ଦେଖେଇ ଦିଅନ୍ତି , ସେଇ ସକଳ ଜିନିଷ ମୋ ସାଙ୍ଗଭଳି ମୋ ଚାରିଦିଗରେ ଘେରି ରହୁଥିଲେ I ମୁଁ ଯେତେବେଳେ ଘରେ ଖେଳୁଥାଏ ସେତେବେଳେ ବି ସତେଯେମିତି ଏକ ଅବ୍ୟକ୍ତ ଶାନ୍ତି ଘେରି ଆଚ୍ଛନ୍ନ ରହିଥାଏ ମୋ ମନ ଭିତରେ I ଘରେ ରହିବାକୁ ଇଛା ହଉ ନଥାଏ I କେତେବେଳେ ଗାଡି ଆସିବ , କେତେବେଳେ ମୋତେ ନବ , ସେଠିଯାଇ ନୂଆନୂଆ ଜିନିଷ ଶିଖିବି , ଏଇସବୁ ହିଁ ମନ ଭିତରେ ରହୁଥାଏ I ଯଦିଓ ସେତେବେଳେ ବହୁତ ଛୋଟ ଥିଲି , ତଥାପି ମନ ଭିତରେ କେମିତି ଏକ ଉତ୍ସାହପୂର୍ଣ୍ଣ ମଧୁର ଭାବ ଘୁରି ବୁଲୁଥାଏ I ଏହାପରେ ଯେତେବେଳେ ମୋର ଶିକ୍ଷା ଶେଷହେଲା , ଅଭିନୟର ଦିନ ଆସିଲା , ସେତେବେଳେ ଆଉ ପ୍ରଥମଥର ପରି ଭୟ ଲାଗିଲାନି ସତ , କିନ୍ତୁ ମନ ଭିତରଟା କେମିତି ଗୋଟେ ଲାଗୁଥିଲା I ସେଦିନ ମୁଁ ରାଜକନ୍ୟା ଅଭିନୟ କରିବି – ଝକଝକ ଉଜ୍ବଳ ପୋଷାକ ଦେଖି ଆମୋଦ ହେଉଥାଏ I ସେମିତି ପୋଷାକ ପିନ୍ଧିବା ଦୂରର କଥା କେବେ ଆଖିରେ ଦେଖିନି I ଯାହାହଉ , ଈଶ୍ୱରଙ୍କ ଦୟାରୁ “ହେମଲତା” ପାର୍ଟ ମୁଁ ସୁଚାରୁ ରୂପେ ଅଭିନୟ କରିଦେଲି I ଲୋକେ କହିଲେ “ୟା ଉପରେ ଈଶ୍ୱରର ଦୟାଅଛି”I ଏବେ ମୁଁ ବି ସେଇଆ ଭାବେ , ତା ନହେଲେ ମୋଭଳି ଏକକ୍ଷୁଦ୍ର ଦୁର୍ବଳ ବାଳିକା ଈଶ୍ୱର ଅନୁଗ୍ରହ ବ୍ୟତୀତ କେମିତି ଏପରି ଏକ ଦୁରୁହ କାର୍ଯ୍ୟ ସମାପନ କରିବ I କାହିଁକିନା ମୋର ସେମିତି କିଛି ଗୁଣନ ଥିଲା I ସେତେବେଳେ ଭଲ ଲେଖା ପଢା ବି କରି ନଥିଲି , ଗୀତ ବି ଭଲ ଜାଣିନଥିଲି I ତେବେ ଶିଖିବାର ଇଚ୍ଛା ବହୁତ ଥିଲା I
ସେଇ ସମୟଠାରୁ ମୁଁ ପ୍ରାୟେ ସବୁ ମୁଖ୍ୟ ପାର୍ଟ ଅଭିନୟ କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହଉଥିଲି I ମୋ ଅଗ୍ରଵର୍ତୀ ଅଭିନେତ୍ରୀ ଗଣ ଯଦିଓ ମୋ ଅପେକ୍ଷା ଅଧିକ ବୟସ୍କା ଥିଲେ , କିନ୍ତୁ ମୁଁ ତାଙ୍କ ସମାନ କାମ ପାଉଥିଲି I କିଛି ମାସ ପରେ “ଗ୍ରେଟ ନ୍ୟାସନାଲ” ଥିଏଟର କମ୍ପାନୀ ପଶ୍ଚିମାଞ୍ଚଳେ ଥିଏଟର କରିବାକୁ ବାହାରିଲେ , ଏବଂ ମୋର ଆଉ ପାଞ୍ଚ ଟଙ୍କା ଦରମା ବଢ଼େଇ ମୋତେ ଓ ମାଁଙ୍କୁ ସାଙ୍ଗରେ ନେଇଗଲେ I ନାନା ଦେଶ ଭ୍ରମଣ କଲୁ I ପଶ୍ଚିମରେ ଥିଏଟର କରିବା ବେଳର ଗୋଟେ ଦିଟା ଘଟଣା ଶୁଣନ୍ତୁ- ଯଦିଓ ସେ ଘଟଣା ଖାଲି ମୋର ନୁହେ ହେଲେ ତାହା କୌତୁହଳ କର I
… କ୍ରମଶଃ
Photo credit- https://bit.ly/3sP7QAS
