ଓଡ଼ିଆ ସଂସ୍କୃତି ଓ ଆଦିବାସୀ ସମାଜ

Swayamprava Parhi (Chief Editor) 526 Views
9 Min Read

ଭାରତର ଏଇ ଓଡ଼ିଶା ନାମଧେୟ ଭୂଖଣ୍ଡଟି ଭୌଗୋଳିକ, ଐତିହାସିକ ଆଦି କାରଣରୁ ଏଇ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଭାଷା, ସାହିତ୍ୟ ଓ ସଂସ୍କୃତିର ଅଧିକାରୀ । ଓଡ଼ିଶାର ଭାଷା, ସାହିତ୍ୟ ଓ ସଂସ୍କୃତି ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା, ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟ ଓ ଓଡ଼ିଆ ସଂସ୍କୃତି ରୂପେ ପରିଚିତ । ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା, ସାହିତ୍ୟ ଓ ସଂସ୍କୃତି ରୂପେ ପରିଚିତ । ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା, ସାହିତ୍ର ଓ ସଂସ୍କୃତି ଲାଗି ଆଦିବାସୀ ସମାଜର ଅବଦାନ ଅବିସ୍ମରଣୀୟ । ଓଡ଼ିଆ ସଂସ୍କୃତି ଏକ ସମନ୍ୱୟ ସଂସ୍କୃତି । ଏ ସମନ୍ୱୟ-ସଂସ୍କୃତିକୁ ଆଦିବାସୀ ସମାଜର ଦାନପ୍ରକ୍ରିୟା ବହୁ ଶତାବ୍ଦୀ ଧରି ଲାଗିରହିଛି ।

ଓଡ଼ିଶା ଏକ ଆଦିବାସୀ ବହୁଳ ରାଜ୍ୟ । ଏ ରାଜ୍ୟର ପ୍ରାୟ ଏକ ଚତୁର୍ଥାଂଶ ଲୋକ ଆଦିବାସୀ । ଏମାନେ ଓଡ଼ିଶାର ବିଭିନ୍ନ ଜିଲ୍ଲାରେ ବିଚ୍ଛିନ୍ନଭାବେ ବସବାସ କରୁଛନ୍ତି । ଏମାନେ ବହୁ ଗୋଷ୍ଠୀର । ଏଇ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଗୋଷ୍ଠୀର ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଭାଷା ଅଛି । ବେଳେବେଳେ ଏମାନଙ୍କ ସଂସ୍କୃତି ଭିତରେ ସାମଞ୍ଜସ୍ୟ ଦେଖାଯାଇଥାଏ । କିନ୍ତୁ ଅନେକତ୍ର ସାମ୍ୟ ପରିଦୃଷ୍ଟ ହୋଇଥାଏ । ଆଦିବାସୀର ସଂସ୍କୃତି ତା’ର ଭାଷା, ସାହିତ୍ୟ, ସଙ୍ଗୀତ, ଚିତ୍ରକଳା, ଧର୍ମବିଶ୍ୱାସ, ଦେବଦେବୀ, ପର୍ବପର୍ବାଣୀ ତଥା ଆଚାର ବିଚାରକୁ ନେଇ । ଆଦିବାସୀର ନାନା ସାଂସ୍କୃତିକ ବିଭବ ଓ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟକୁ ଓଡ଼ିଆ ସଂସ୍କୃତି ନିଜସ୍ୱ କରିସାରିଛି ।

ଜଗନ୍ନାଥ, ଓଡ଼ିଆ ସଂସ୍କୃତିର ମୂର୍ତ୍ତିମନ୍ତ ପ୍ରତୀକ । ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ନେଇ ଓଡ଼ିଶା ଓ ଓଡ଼ିଆ ଜାତି ବିଶ୍ୱରେ ପରିଚିତ । ଓଡ଼ିଶାର ଧର୍ମ, କଳା, ସାହିତ୍ୟ, ସଙ୍ଗୀତ, ନୃତ୍ୟ ତଥା ସଂସ୍କୃତିର ପ୍ରାଣ କେନ୍ଦ୍ର । କିନ୍ତୁ ଜଗନ୍ନାଥ ଆଦିବାସୀର ଶବର ରାଜା ବିଶ୍ୱାବସୁଙ୍କ ଇଷ୍ଟଦେବ ନୀଳମାଧବ ହିଁ ଜଗନ୍ନାଥ । ଏ କାହାଣୀ ବଡ଼ ମନୋରମ: ଏହା ଯୁଗ ଯୁଗ ଧରି ଓଡ଼ିଆ ସଂସ୍କୃତିକୁ ସମୃଦ୍ଧ କରୁଛି । ଅତି ପ୍ରାଚୀନ କାଳରୁ ଆଜିଯାଏଁ ଓଡ଼ିଶାର ଅସଂଖ୍ୟ ପୁରାଣ, କାବ୍ୟ, ଯାତ୍ରା, ନାଟକ, ଉପନ୍ୟାସ, ସନ୍ଦର୍ଭ, ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର, ଚାରୁ ଓ କାରୁ କଳାକୁ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ମନୋରମ କାହାଣୀ ସାମଗ୍ରୀ ଯୋଗାଉଛି ।

ଗଞ୍ଜାମ ଓ କୋରାପୁଟ ଶବରମାନେ କିତୁଙ୍ଗ ନାମକ ଦେବତାଙ୍କୁ ପୂଜା କରନ୍ତି । ଦେବତା ଦାରୁ ଦେବତା । କତୁଙ୍ଗର ଅର୍ଥ ଜଗତର ନାଥ । ତେଣୁ ମନେହୁଏ, ସେଇ ନୀଳମାଧବ ଏବେବି ଶବର ପଲ୍ଲୀରେ ପୂଜା ପାଉଛନ୍ତି ।  ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ସାହିତ୍ୟ ସଂସ୍କୃତିର ଆଦି ପ୍ରହରୀ କବି ସାରଳା ଦାସଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟିରେ ଜଗନ୍ନାଥ ହେଉଛନ୍ତି ଶବରୀ ନାରାୟଣ ।

ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ମନ୍ଦିର ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଓ ପୂଜା ପର୍ବ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଆଦିବାସୀର ସ୍ୱାକ୍ଷର ରହିଛି । କିମ୍ବଦନ୍ତୀ କହେ, ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ବଡ଼ ଦେଉଳ ନିର୍ମାଣ ହେବା ସମୟରେ ପୁରୀକୁ ପଥର ବୋହିବା ପାଇଁ ଓ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ରଥ ଟାଣିବା ପାଇଁ ଶବରମାନଙ୍କ ଉତ୍ପତ୍ତି । ପୁରୀର ଆଖପାଖ ଅଞ୍ଚଳରେ ବାସ କରୁଥିବା କଳାପିଠିଆମାନେ ଶବରମାନଙ୍କ ଏକ ଶାଖା । ଏମାନେ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ରଥ ଟାଣନ୍ତି । ଶବର ରାଜା ବିଶ୍ୱାବସୁଙ୍କ ବଂଶଧରମାନେ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ସେବକ ରୂପେ ମହତ୍ତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସ୍ଥାନ ଅଧିକାର କରିଛନ୍ତି । ଦଇତାପତିମାନଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ ଏଠାରେ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ।

କନ୍ଧମାନଙ୍କ ଦେବତା ଜାକିରି ପେନୁ, ତାନା ପେନୁ ଓ ମୁର୍ବି ପେନୁ ବଳଭଦ୍ର, ସୁଭଦ୍ରା ଓ ଜଗନ୍ନାଥ ରୂପେ ରୂପାନ୍ତରିତ ବୋଲି କେତେକ ମତ ପ୍ରକାଶ କରନ୍ତି । ଗଣ୍ଡାମାନେ ବୁଢ଼ା ଦେଓ, ଲିଙ୍ଗ ଓ ଜଙ୍ଗ ଦେବତାଙ୍କୁ ଜାତୀୟ ଦେବତା ରୂପେ ପୂଜା କରନ୍ତି । ଜଙ୍ଗ ଦେବତା ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କର ସ୍ୱରୂପ । ଗଣ୍ଡ ପିରୋହିତମାନେ ଅଭିଯୋଗ କରନ୍ତି- ସେମାନଙ୍କଠାରୁ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ବଳାକ୍ରାରରେ ନୀଳାଚଳକୁ ନିଆଯାଇଥିଲା ।

ଖାରିଆମାନେ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ନିଜର ପ୍ରଧାନ ଇଷ୍ଟ ଦେବତା ରୂପେ ପୂଜା କରନ୍ତି । ମୟୂରଭଞ୍ଜରେ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ସେବକ-ଗୋଷ୍ଠୀରେ ଏମାନେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ।

ତେଣୁ ଜଗନ୍ନାଥ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବେ ଆଦିବାସୀଙ୍କର ଦେବତା । ଜଗନ୍ନାଥ ଧର୍ମ, ସାମ୍ୟ, ମୈତ୍ରୀ ଓ ସହାବସ୍ଥାନର ଧର୍ମ । ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ପାଖରେ ରାଜାପ୍ରଜା, ଧନୀଗରିବ, ଉଚ୍ଚନୀଚ, ଛୁଅାଁଅଛୁଅାଁ ଆଦି ଭେଦଭାବ ନାହିଁ । ସେଠି ସମସ୍ତେ ସମସ୍ତଙ୍କ ଉଚ୍ଛିଷ୍ଟ ମହାପ୍ରସାଦ ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି । ବାଛବିଚାର ବାରଣ ନାହିଁ । ଭଗବାନଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟିରେ ସମସ୍ତେ ସମାନ । ଆଦିବାସୀମାନେ ହାଟ କିମ୍ବା କଚେରୀକୁ ଆସିଥିବା ବେଳେ ସେମାନଙ୍କ ଭିତରେ ଥିବା ସାମ୍ୟ, ସୌହାର୍ଦ୍ଧ୍ୟ ଓ ମୈତ୍ରୀ ଭାବର ସୁନ୍ଦର ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ ଆମର ଦୃଷ୍ଟିଗୋଚର ହୋଇଥାଏ । ଆଦିବାସୀର ପ୍ରାଣସ୍ପର୍ଶୀ, ସ୍ୱତଃସ୍ଫୁର୍ତ୍ତ ସଙ୍ଗୀତରେ ମଧ୍ୟ ତା’ର ଉଦାର ହୃଦୟବତ୍ତାର ସ୍ୱାକ୍ଷର ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ।

‘ଆବାରେ ମଗ୍ବେ, ବାଲାରେ ମଗ୍ବେ

ପୂର୍ତ୍ତି ସୁସ୍ଥା ପଦି, ରାଜି ସୁସ୍ଥା ପବଦି’ ଅର୍ଥାତ ସମସ୍ତେ ସୁଖରେ ଥା’ନ୍ତୁ, ଶାନ୍ତିରେ ଥା’ନ୍ତୁ । ପୃଥିବୀ ଓ ରାଜ୍ୟ ସୁକରେ ଥାଉ । ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶାର ସମ୍ବଲେଶ୍ୱରୀ ଓଡ଼ିଶାର ପ୍ରଧାନ ଦେବଦେବୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଅନ୍ୟତମ । ଏ ଦେବୀ ଆଦିବାସୀ ସମ୍ପଦାୟର । ଆଦିବାସୀଙ୍କ ଗ୍ରାମଦେବୀ ସମ୍ବଲେଶ୍ୱରୀ ସମ୍ବଲପୁର ଅଞ୍ଚଳର ଅଧିଷ୍ଟାତ୍ରୀ ଦେବୀ ରୂପେ ଖ୍ୟାତ । ସମ୍ବଲପୁର ଜିଲ୍ଲାର ପ୍ରତିଟି ଗ୍ରାମରେ ସମଲାଇଙ୍କୁ ଗ୍ରାମଦେବୀ ରୂପେ ପୂଜା କରାଯାଏ । କନ୍ଧ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଇଷ୍ଟଦେବୀ ‘ପିତା ବଲଦୀ’ ସମ୍ବଲପୁର ସମଲାଇ ଦେବୀଙ୍କ ପାଶ୍ୱର୍ ଦେବତା ରୂପେ ପୂଜା ପାଆନ୍ତି । ସହରା ବା ଶବର ଜାତିର ଲୋକ ସମ୍ବଲେଶ୍ୱରୀଙ୍କ ପୂଜକ ରୂପେ ନିଯୁକ୍ତ । ସମ୍ବଲେଶ୍ୱରୀ ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର ସଂସ୍କୃତିରେ ଏପରି ଭାବେ ମିଶି ଯାଇଛନ୍ତି ଯେ ଆଜି ଆଦିବାସୀମାନେ ଦେବୀଙ୍କୁ ନିଜର ବୋଲି ଆଉ ଦାବି କରୁନାହାନ୍ତି ।

ନବାନ୍ନ ଓଡ଼ିଆ ଜାତିର ଜାତୀୟ ପର୍ବ । ଏହା ଆଦିବାସୀ ସମାଜରୁ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଛି ବୋଲି କୁହାଯାଇପାରେ । ଆଦିବାସୀ ସମାଜ କେବଳ ନୂଆ ଧାନ ପଡ଼ିଲେ ନୂଆଖାଇ କରିନଥାନ୍ତି ମହୁଲ, କାନ୍ଦୁଲ କୋଇଲି ପ୍ରଭୃତି ପ୍ରକୃତିର ପ୍ରତିଟି ଦାନ ପାଇଁ ନୂଆଖାଇ ପର୍ବ ପାଳନ କରିଥାନ୍ତି ।

ବଲାଙ୍ଗୀର ଜିଲ୍ଲା ଚରଦା ଗ୍ରାମରେ ଅଧିଷ୍ଟାତ୍ରୀ ଦେବୀ ଚରଦାଈଙ୍କ ଆସ୍ଥାନ । ଏହାଙ୍କ ‘କଲାସି’ ଯାତ୍ରା ପ୍ରସିଦ୍ଧ । ଏଠାରେ ଶତାଧିକ ‘କାଳିସୀ’ ନାନା ସ୍ଥାନରୁ ଆସି ଯୋଗ ଦେଇଥାନ୍ତି । ଏହି କଲାସି ଦେବତାମାନେ ଆଦିବାସୀ । ଏହି ଯାତ୍ରା ଓଡ଼ିଆଙ୍କର ବୋଲି ସାଧାରଣରେ ପରିଚିତ ।

କୁହାଯାଏ ଲିଙ୍ଗପୂଜା ଓ ନାଗ ପୂଜା ଆଦିବାସୀ ସମାଜର । ଆଦିବାସୀମାନେ ପ୍ରକୃତି ପୂଜକ । କିରାତ ବା ଶବରମାନେ ଶିବ ପାର୍ବତୀଙ୍କ ପୂଜା କରୁଥିଲେ । ଆଜି ଏହି ଲିଙ୍ଗ ପୂଜା ଓ ନାଗପୂଜା ଓଡ଼ିଆ ସମାଜରେ ବେଶ୍ ଭକ୍ତି ସହକାରେ କରାଯାଏ ।

ହିନ୍ଦୁ ସମାଜର ଅସ୍ଥି ବିସର୍ଜନ ପରମ୍ପରା ମଧ୍ୟ ଆଦିବାସୀ ସମାଜରୁ ଗୃହିତ ବୋଲି କୁହାଯାଏ । ସାନ୍ତାଳମାନେ ଦାମୋଦର ନଦୀରେ ସେମାନଙ୍କ ମୃତ ବ୍ୟକ୍ତିର ଅସ୍ଥି ବିସର୍ଜନ କରିଥାନ୍ତି ।

ଆଦିବାସୀ ସମାଜର ଦୁଇଟି ଯାତ୍ରା: କାଦୋ ଯାତ୍ରା ଓ ମେରୁ ଯାତ୍ରା ପଶ୍ଚିମ ଓଡ଼ିଶାରେ ପାଳନ କରିଥାନ୍ତି । କଳାହାଣ୍ଡି ଜିଲ୍ଲାର ଆଦିବାସୀଙ୍କ ଚାଉଳଧୁଆ ପର୍ବ ବା ଦିଏଲ୍ ପର୍ବ ପଲ୍ଲୀବାସୀ ଓଡ଼ିଆମାନେ ମଧ୍ୟ ପାଳନ କରିଥାନ୍ତି ।

ବର, ଓସ୍ତ, ନିମ୍ବ, ବେଲ, ତୁଳସୀ ଆଦି ବୃକ୍ଷର ପୂଜା ଓଡ଼ିଆ ସମାଜରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ । ଏହା ଆଦିବାସୀ ସମାଜରୁ ଗୃହିତ ବୋଲି ଅନେକ କହନ୍ତି । ବୈଦିକ ଯୁଗରେ ଏତାଦୃଶ ବୃକ୍ଷ ପୂଜା ନଥିଲା ।

ଆଦିବାସୀ ଜୀବନ ବିଚିତ୍ର ଓ ବର୍ଣ୍ଣୋତ୍ସବମୟ । ଏମାନଙ୍କ ନାନା ଦେବାଦେବୀ ପର୍ବପର୍ବାଣୀ, ଆଚାର ବିଚାରକୁ ଓଡ଼ିଆ ସଂସ୍କୃତି ଆତ୍ମସ୍ତ କରିଛି । ଓଡ଼ିଶାର ବିଭିନ୍ନ ଅଞ୍ଚଳରେ ଲୋକଙ୍କ ସାଂସ୍କୃତିକ ଜୀବନରେ ଏପରି ଗତ ଶତ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ ମିଳିବ ।

ରାଜନୈତିକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଊନବିଂଶ ତଥା ବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଆଦିବାସୀମାନଙ୍କର ଅବଦାନ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟଜନକ ଓଡ଼ିଶାରେ କନ୍ଧ, ସାନ୍ତାଳ, ମୁଣ୍ଡା, କୋୟା, ଭୂମିଆଙ୍କ ବିଦ୍ରୋହ ଓ ବିପ୍ଳବ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ । ଗୋଟିଏ ଜାତିର ସାଂସ୍କୃତିକ ସୁରକ୍ଷା ତା’ର ରାଜନୈତିକ ସଚେତନତା ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ । ତେଣୁ ମହାବୀର ଦୋହରା ବିଷୋଇ, ବୀର ଚକରା ବିଷୋଇ, ବିସ୍ରା ମୁଣ୍ଡା, ସହିଦ ଲକ୍ଷ୍ମଣ ନାୟକଙ୍କ ଆଦିବାସୀ ସମାଜରେ ଜନ୍ମ ହୋଇ ଆପଣା ଜାତିକୁ ସଙ୍ଗଠିତ କରି ପରାଧୀନ ଭାରତରେ ଯେଉଁ ବିଦ୍ରୋହ/ ବିପ୍ଳବ କରିଥିଲେ ତାହା ଓଡ଼ିଶା ସଂସ୍କୃତିର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ କମ୍ ସହାୟକ ନୁହେଁ ।

ଆଦିବାସୀ ଜୀବନକୁ ସେ ସୁନ୍ଦର ଓ ମଦୁର କରିବା ପାଇଁ ନୃତ୍ୟ ସଙ୍ଗୀତର ଆଶ୍ରୟ ନେଇଥାଏ । ଆପଣା ଜୀବନର ସୁଖ ଦୁଃଖ ଭଲ ମନ୍ଦ ନୃତ୍ର ସଙ୍ଗୀତ ମାଧ୍ୟମରେ ହିଁ ପ୍ରକାଶ କରିଥାଏ ଓ ସକଳ ପର୍ବ ପର୍ବାଣୀ ଯାତ୍ରାରେ ନୃତ୍ୟ ସଙ୍ଗୀତ ପରିବେଷଣ କରିଥାଏ । ଆଦିବାସୀ ସଙ୍ଗୀତର ସ୍ୱର ଲହରୀ ଶ୍ରୋତା ମହଲକୁ ମୁଗ୍ଧ କରେ ଓ ନୃତ୍ୟର ଛନ୍ଦ ସମ୍ପଦ ଦର୍ଶକ ମଣ୍ଡଳୀକୁ ସ୍ତବ୍ଧ କରେ । ତେଣୁ ଆଦିବାସୀ ନୃତ୍ୟ ସଙ୍ଗୀତକୁ ଓଡ଼ିଆ ଶିଳ୍ପୀମାନେ ନିଜର କରୁଛନ୍ତି ଏବଂ ଓଡ଼ିଶାର ଆକାଶବାଣୀ ତଥା ବିଭିନ୍ନ ସାଂସ୍କୃତିକ ଅନୁଷ୍ଠାନରେ ପରିବେଷଣ କରୁଛନ୍ତି । ଆଦିବାସୀର ଏଇ ସାର୍ବଜନୀନ ଲଳିତ କଳା ଆଜି ଓଡ଼ିଆ ସଂସ୍କୃତିର ଗୌରବ । ରସରକେଲି, ଡାଲଖାଇ, କରମା ଭୂତକେଳି ଆଦିବାସୀ ନୃତ୍ୟ ସଙ୍ଗୀତ ଓଡ଼ିଆର କଳା ପ୍ରାଣକୁ ସତେଜ କରିଦିଏ । ଆଦିବାସୀର ନୃତ୍ୟ ସଙ୍ଗୀତ ସହ ତା’ର ଚିତ୍ରକଳା, ବୟନ ଶିଳ୍ପ ଓ ବାଦ୍ୟଯନ୍ତ୍ର ମଧ୍ୟ ଓଡ଼ିଆର ସାଂସ୍କୃତିକ ଗୌରବକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିଥାଏ । ପ୍ରାୟ ଅର୍ଦ୍ଧ ଶତକରୁ ଊଦ୍ଧ୍ୱର୍ ଆଦିବାସୀ ଭାଷା ଓଡ଼ିଶାରେ ଚଳେ ଏଇ ଭାଷାମାନଙ୍କ ପ୍ରଭାବ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାର ଅର୍ଥ ଗୌରବ ଓ ରୂପ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିଛି । ଶତ ଶତ ଆଦିବାସୀ ଶବ୍ଦ ପ୍ରୟୋଗ ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ । ଆଦିବାସୀର ଜୀବନ ବୈଚିତ୍ର୍ୟ ଓଡ଼ିଆ ଲେଖକଙ୍କୁ ଆକୃଷ୍ଟ କରେ । ଔପନ୍ୟାିକ ଗୋପାଳ ବଲ୍ଲଭ ଦାସ, ଗାଳ୍ପିକ ଭଗବତୀ ଚରଣ ପାଣିଗ୍ରାହୀ, କଥାକାର ଗୋପୀନାଥ ମହାନ୍ତିଙ୍କ ଆଦିବାସୀ ଜୀବନ ଭିତ୍ତିକ ମୌଳିକ ରଚନା ଓ କବି ସୀତାକାନ୍ତ ମହାପାତ୍ରଙ୍କ ଆଦିବାସୀ ଅନୁବାଦ-କବିତା ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟର ଅନବଦ୍ୟ କୃତି । ଏଇ ଲେଖକମାନଙ୍କ ସାଂସ୍କୃତିକ ଜୀବନ ଓ ଚେତା ତଥା ଶାଶ୍ୱତ ସାଧନା ଆଦିବାସୀ ସମାଜ ଦ୍ୱାରା ସମୃଦ୍ଧ ଓ ଏମାନଙ୍କ ଯୋଗୁଁ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟ/ ସଂସ୍କୃତି ସମୃଦ୍ଧ ।

ଓଡ଼ିଆ ସଂସ୍କୃତିର ବାର୍ତ୍ତବାହ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟ । ଏହି ସାହିତ୍ୟକୁ ଆଦିବାସୀ ସମାଜର ଅବଦାନ ବିସ୍ମୟକର । ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟ ଓ ସଂସ୍କୃତି କ୍ଷେତ୍ରରେ କନ୍ଧକବି ଭୀମ ଭୋଇଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ ଚିର ଭାସ୍ୱର । ତାଙ୍କ ଜୀବନର ଅଳ୍ପ ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ସେ ଯାହା କରିଯାଇଛନ୍ତି, ତାହା ଅତୁଳନୀୟ ଓ ତାଙ୍କ ଅସାଧାରଣ ପ୍ରତିଭାର ପରିଚାୟକ । ଭୀମ ଭୋଇ ତାଙ୍କ ସରଳ ଓ ମଧୁର ପଦାବଳୀ ଜରିଆରେ ମହିମାଧର୍ମର ମାହାତ୍ମ୍ୟକୁ ଉକ୍ରଳର ଗ୍ରାମେ ଗ୍ରାମେ ପ୍ରଚାର କରିପାରିଛନ୍ତି ଓ ଯେଉଁ ମହିମା ଧର୍ମ ତାଙ୍କ ସମୟରେ ଶୈଶବାବସ୍ଥାରେ ଥିଲା, ତାହା ତାଙ୍କ ଚେଷ୍ଟା ଫଳରେ ବର୍ତ୍ତମାନ ଯୌବନରେ ପଦାର୍ପଣ କରି ଉକ୍ରଳର ବାହରକୁ ମଧ୍ୟ ଗତି କରିଚାଲିଛି । ଓଡ଼ିଆ ସଂସ୍କୃତି ଲାଗି ଭାଗବତକାର ଜଗନ୍ନାଥ ଦାସଙ୍କ ପରି କନ୍ଧ କବି ଭୀମଭୋଇଙ୍କ ଅବଦାନ ଅପରିମେୟ ।

ସ୍ୱର୍ଗତ ଅଧ୍ୟାପକ ଶିବରାମ ପାତ୍ର(ସୌଜନ୍ୟ – ସମଦୃଷ୍ଟି)

Photo credit- internet

Share This Article
ସ୍ଵୟଂପ୍ରଭା ପାଢ଼ୀ, ସମଧ୍ୱନି ପତ୍ରିକାର (ପ୍ରିଣ୍ଟ ଓ ଡିଜିଟାଲ) ସମ୍ପାଦକ, ଗାୟିକା, ଲୋକ ସଂସ୍କୃତି ଗବେଷିକା. Ms Swayamprava Parhi is an Artist, cultural journalist and folk cultural researcher. She is the Chief Editor of Samadhwani. Swayamprava has been involved in the Village Biography Writing Initiatives with school students since 2005. During Covid-19, she initiated a new approach to work with school students. She shifted her village biography work online while tying up with different schools in Odisha. She is extensively documenting issues like the Food culture of Odisha, Syncretism in India, and Music of the Marginalized Artists. Now, she is focusing on the role of Women in the Performing Folk Art forms of Odisha. She also happens to be a Documentary Filmmaker and a Pod-caster. She has been working closely with noted organic farmer Sri Natabar Sarangi since 2008 in the Narisho/Niali areas and documenting his childhood memories, life experiences and food history of coastal Odisha.
Exit mobile version